Community Abonneren
×

Jong ouderverlies is een blinde vlek in zorg en welzijn

Jong ouderverlies heeft levenslange gevolgen voor degene die erdoor getroffen wordt. Komt zo iemand in de hulpverlening terecht, dan wordt gewerkt aan de symptomen die ermee samenhangen, maar het jong ouderverlies zelf blijft te vaak onbesproken. Titia Liese van Verlaat Verdriet en traumapsycholoog/rouwtherapeut/ docent Herman de Mönnink beschouwen jong ouderverlies als een blinde vlek in opleidingen en hulpverlening.

Jong ouderverlies kan leiden tot een enorme gelaagdheid aan ontwikkelrisico’s. “De mate waarin dit zo is, hangt af van veel beïnvloedende factoren”, zegt Liese. “Het begint er al mee hoeveel support er is in de eerste periode na het ouderverlies. Als daarin niet de steun wordt geboden die het kind nodig heeft, vergroot dit de kans op latere complicaties enorm.” De Mönnink: “Uitgangspunt is dat je het in het leven, ook bij jong ouderverlies, zelf moet doen, maar niet alleen. Wat je op je bord krijgt is één ding, erkenning of ontkenning is twee. De erkenning van de impact van jong ouderverlies is een beschermingsfactor, de ontkenning een risicofactor. De leeftijd en wat je zelf kunt managen, je veerkracht, is een tweede factor. Maar als van een jong plantje één of twee wortels worden weggekapt, hoeveel veerkracht heeft zo’n plantje dan? De derde factor is dan cruciaal: de steunende omgeving de ouder die overblijft, familie, school. Die drie factoren samen bepalen de koers van de verdere levensloop.”

Maar wat de steun door de overblijvende ouder betreft is er vaak al een eerste probleem. “Juist op het moment dat van die ene ouder het meest wordt gevraagd, is die er het minst toe in staat”, zegt Liese. “En dat maakt dat de vraag hoe verlies-sensitief de rest is dus heel relevant. Maar er is een complex van beïnvloedende factoren. Een eventuele nieuwe partnerrelatie van de overgebleven ouder bijvoorbeeld. Hoe verhoudt die zich tot het kind? Heeft hij of zij zelf kinderen? Hoe moeten die gezinsleden zich dan tot elkaar verhouden? En hoe ga je ermee om als de enig kind of het oudste kind was en nu ineens de middelste of de jongste wordt? In mijn workshop heb ik eens een vrouw gehad van wie de moeder overleed toen zij twee en een half jaar was. De vader had binnen een jaar een nieuwe vrouw van wie ze zei: ‘Het was de bedoeling dat ik er niet meer was, ze heeft mij op de koop toe moeten nemen’. Jaren later heeft deze vrouw alsnog zelfmoord gepleegd.”

Heel het artikel lezen? Download het hier!